برداشت بیش از حد از سفره های آب زیرزمینی به علت عدم مدیریت صحیح منجر به کاهش سطح آب های زیرزمینی شده است و از آنجایی که اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی است و کشاورزی نیز وابسته به آب است، کاهش سطح آب های زیرزمینی رفاه کشاورزان را تحت تاثیر قرار می دهد. لذا در این مطالعه به بررسی کاهش رفاه ناشی از کاهش سطح آب های زیرزمینی، با استفاده از الگوهای اقتصاد سنجی پرداخته شد. برای این منظور از تخمین تابع تولید و تشکیل تابع رفاه، استفاده شد. داده های مورد نیاز از تکمیل 130 پرسشنامه در دشت فیروزآباد برای دو وضعیت استفاده از چاه های عمیق و نیمه عمیق در سال زراعی 86-87 جمع آوری شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ارزش تولید نهایی آب در تولید گندم بیش از هزینه استخراج هر واحد آب است و به علت برداشت بیش از حد از منابع آب، رفاه هر کشاورز به ازای هر متر افت سطح آب برای چاه های نیمه عمیق 924110 تومان و برای چاه های عمیق 431210 تومان کاهش می یابد. کاهش رفاه برای هر مترمکعب آب برای چاه های عمیق 3.8 تومان و برای چاه های نیمه عمیق 8.1 تومان محاسبه شد.

کمبود آب و عدم مدیریت صحیح منابع آب قابل دسترس، بحران آبی را ایجاد می کند که وقوع خشکسالی ها باعث تشدید آن می گردد و دارای ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است. هدف این تحقیق، بررسی کمیت آ ب های زیرزمینی دشت لاور بخش فین از توابعشهرستان بندرعباس، شناسایی و ارزیابی پی آمدهای ناشی از برداشت بی رویه از سفره آب زیرزمینی و ارائه راه کارهای مفید برای مشکلات پیش رو است. به منظور انجام این پژوهش، آمار شش چاه مشاهده ای در یک دوره 20 ساله (1394-1374) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور کلیه اطلاعات هواشناسی، هیدرولوژیکی، هیدروژئولوژیکی، زمین شناسی و جغرافیایی منطقه جمع آوری و تجزیه و تحلیل شده است. پس از آن افت سطح ایستابی، کسری مخزن منطقه آب زیرزمینی دشت محاسبه گردید. طبق محاسبات انجام شده سطح آب زیرزمینی دشت در طی دوره 20 ساله 28/4 متر افت داشته که به طور متوسط سالانه 21 سانتی متر افت سفره بوده است. با توجه به این که از منابع سطحی حدود 10درصد و از منابع زیرزمینی حدود 90درصد برداشت انجام می شود و بیش ترین میزان آب برداشتی از منابع آب زیرزمینی صرف آبیاری زمین های کشاورزی می شود، با حفاظت آب در کشاورزی و بهبود روش های آبیاری بعلاوه انجام اقداماتی همچون بیان مشکلات و افزایش سطح دانش بهره برداران و کنترل دقیق در برداشت از منابع آب زیرزمینی با نصب کنتورهای حجمی از می توان میزان افت سطح آب زیرزمینی و پیامدهای ناشی از آن را به حداقل رساند.

منطقه خشک زید آباد به عنوان یک قطب تولید پسته در سال های اخیر به دلیل بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی با افت شدید سطح ایستابی و افزایش سریع شوری آب و عوارض تبعی آنها در توسعه کشاورزی روبرو شده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی اثر افت سطح ایستابی در شوری آب زیرزمینی است. بدین منظور ابتدا روند تغییرات افت سطح و شوری آب زیرزمینی در یک دوره 10 ساله (1372-1382) بر اساس داده های 29 چاه پیزومتری و 20 چاه مشاهده ای تعیین گردید. سپس 18 نمونه آب در امتداد 6 ترانسکت طولی شرقی - غربی 3) نمونه از هر ترانسکت( تهیه و مقدار شوری آب در آزمایشگاه اندازه گیری شد. بین پارامترهای افت سطح ایستابی و شوری آب در امتداد هر ترانسکت ضریب همبستگی و همچنین تفاوت آماری ارتفاع سطح و شوری آب چاه های پیزومتری و مشاهده ای در طول دوره آماری با آزمون کای - اسکوئر بررسی گردید. نتایج حاصل از ضریب همبستگی نشان داد که اثر افت سطح ایستابی بر شوری آب زیرزمینی در امتداد ترانسکت های A، B، C و D معنی دار بوده، اما در امتداد ترانسکت های E و F معنی دار نمی باشد. این روابط محلی به ترتیب با اثر برداشت بیش از حد و اثر تغذیه فاضلاب های شهر سیرجان قابل تفسیر می باشد.

افزایش استحصال از آب های زیرزمینی در چند دهه اخیر موجب شده است، سطح تراز آب زیرزمینی استان البرز و بخصوص دشت هشتگرد دچار افت شدیدی شود. از اینرو، با توجه به اهمیت این ذخایر ارزشمند، باید راهبردهای مناسبی در جهت پایداری این منابع مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا، شبیه سازی عددی MODFLOW این محدوده، در دو حالت ماندگار و غیرماندگار برای دوره سه ساله (1391 تا 1393)، واسنجی و برای یک دوره یک ساله (1394)، صحت سنجی شد. سپس اثرات اجرای طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور در دشت هشتگرد ارزیابی گردید و حرکت ذرات آلاینده (نیترات و سولفات) در این طرح با استفاده از MODPATH، بررسی شد. نتایج نشان دادند، در صورتی که وضع موجود ادامه یابد، ذخیره آبخوان به طور متوسط 1 میلیون مترمکعب در سال کاهش پیدا می کند. همچنین از میان اقدامات مدیریتی، به ترتیب دستورالعمل انسداد چاه های غیرمجاز و طرحی که با یک محدودیت تدریجی در استحصال از آب زیرزمینی همراه می باشد، موجب بهبود ذخیره آبخوان به میزان 8/8 و 8/6 میلیون مترمکعب در سال می گردد. نتایج حاصل از MODPATH نیز نشان دادند که در صورت اجرای طرح هایی نظیر سناریو 7 و 9، حرکت ذرات نیترات (با غلظت 30 تا 70 میلی گرم بر لیتر) در ناحیه واقع در شهر هشتگرد، محدود خواهد شد. می توان نتیجه گرفت، با وجود اینکه محدودیت کامل استخراج چاه های بهره برداری غیرمجاز، بهترین نتیجه ممکن را در راستای اهداف احیاء و تعادل بخشی آبخوان داشته است، اما ممکن است محدودیت تدریجی استخراج چاه های بهره برداری از مقبولیت و قابلیت اجرای بیشتری برخوردار باشد.